- Drinking Water 2024 – Summary of the Chief Inspector’s report for drinking water in Wales - Welsh translation
- Rhagymadrodd
- Cyflenwadau dŵr a phrofion
- Cydymffurfio â safonau
- Dysgu o fethiannau cydymffurfio
- Dysgu o ddigwyddiadau
- Cysylltiadau defnyddwyr
- Iechyd asedau
- Cynllunio Diogelwch Dŵr ac Asesiad Risg
- Dwr crai
- Sylweddau poly a pherfflworoalkyl (PFAS)
- Rhaglen Archwilio wedi'i chwblhau gan yr Arolygiaeth.
- Argymhellion
- Gorfodi
- SEMD (Cyfarwyddyd Mesurau Diogelwch ac Argyfwng)
- NIS - Rheoliadau Systemau Rhwydwaith a Gwybodaeth
- Deunyddiau mewn cysylltiad â dŵr yfed (rheoliad 31)
- Cyhoeddiadau ymchwil
- Chwythwyr chwiban
- Gweithio gyda rhanddeiliaid
- Atodiad A – Nifer y profion a gynhaliwyd gan gwmnïau
- Atodiad B – Cydymffurfio â safonau
- Atodiad C – Methiannau a digwyddiadau cydymffurfio
Argymhellion
Os bydd toriad rheoleiddio yn digwydd neu os yw’n ymddangos yn debygol, ac na all Arolygydd benderfynu na fydd y digwyddiad yn digwydd eto, rhaid iddo gyhoeddi argymhelliad ffurfiol i’r cwmni. Mae’r argymhellion hyn yn tynnu sylw at feysydd lle gall cwmnïau wella cydymffurfiaeth â’r Rheoliadau. Caiff pob argymhelliad ei olrhain i asesu ei arwyddocâd ac ymateb y cwmni. Nod y strategaeth reoleiddio hon yw nodi cwmnïau sydd mewn perygl o fethiant rheoleiddio a allai gynyddu’r risg weddilliol i’r cyflenwad dŵr yfed, gan sicrhau bod gwelliannau angenrheidiol yn cael eu gwneud.
Gwnaeth arolygwyr 123 o argymhellion yn 2024. Gweler Ffigur 34.
Aeth Dŵr Cymru i drawsnewidiad ym mis Mehefin 2024. Yn y misoedd cyn hyn, cynhaliodd yr Arolygiaeth adolygiad cynhwysfawr o ddata, gwybodaeth a pherfformiad y cwmni dros y tair blynedd flaenorol i gefnogi ei phenderfyniad. Erbyn i safbwynt y cwmni gael ei gadarnhau, roedd yr Arolygiaeth eisoes wedi llunio cynlluniau i wella ei gweithgareddau rheoleiddio, a fyddai’n cyflymu sefydlu’r rhaglen drawsnewid. Ffocws allweddol yr ymdrechion hyn oedd archwilio technegol, gan arwain at nifer uwch o archwiliadau technegol safle yn 2024 o’i gymharu â blynyddoedd blaenorol. Galluogodd y craffu cynyddol hwn yr Arolygiaeth i bennu meysydd ychwanegol i’w gwella nad oeddent wedi’u nodi o’r blaen. Arweiniodd yr archwiliadau technegol ychwanegol at gynnydd sylweddol mewn argymhellion archwilio yn 2024. Is-set nodedig o’r argymhellion archwilio y gellir eu gweld yn Ffigur 34 oedd y rhai a wnaed mewn ymateb i archwiliad DWSP a oedd yn gynhwysfawr ac yn ‘ymchwiliad manwl’ o system DWSP gyflawn y cwmni. Rhagwelodd yr Arolygiaeth gynnydd mewn argymhellion archwilio yn ystod blwyddyn gyntaf y trawsnewid. Dylid gweld yr argymhellion hyn fel rhan o sefydlu trawsnewid yn hytrach na dirywiad mewn perfformiad. Derbyniodd Hafren Dyfrdwy 10 argymhelliad archwilio yn 2024 o’i gymharu â chwech yn 2023 a thri yn 2022.
As part of Dŵr Cymru Welsh Water’s transformation programme, thematic meetings have been introduced to concentrate on key areas, ensuring measurable outcomes. One such theme is recommendations, which hold Fel rhan o raglen drawsnewid Dŵr Cymru, cyflwynwyd cyfarfodydd thematig i ganolbwyntio ar feysydd allweddol, gan sicrhau canlyniadau mesuradwy. Un thema o’r fath yw argymhellion, sydd o arwyddocâd arbennig oherwydd mynegai risg yr argymhellion—un o’r ffactorau a ystyrir wrth asesu a ddylai cwmni ddechrau trawsnewid. Prif nod y cyfarfod thematig hwn yw cefnogi’r cwmni i wella ei RRI ar ôl tair blynedd o berfformiad sy’n dirywio.
Yn y cyfarfodydd hyn, mae Arolygwyr yn trafod enghreifftiau o ymatebion i argymhellion sy’n enghreifftiau o’r gwahanol sgoriau asesu ymateb sydd ar gael iddynt fel rhan o’r weithdrefn asesu. Roedd rhai o’r gwersi cynnar a ddysgwyd o’r trafodaethau ffocws hyn yn cynnwys:
- Sut i fonitro cyflawniad argymhellion hyd at y pwynt cyflwyno gyda thystiolaeth.
- Sut olwg sydd ar dystiolaeth cyflwyno? Beth yw tystiolaeth o ansawdd da o’i gymharu â thystiolaeth o ansawdd gwael?
- Sut i benderfynu ar y bobl gywir i ‘berchnogi’ gwahanol fathau o argymhellion.
Mae’r cyfarfodydd hefyd yn gyfle i drafod cyflawni argymhellion cyfredol i helpu i arwain y cwmni tuag at dderbyn asesiad ymateb mwy ffafriol.
Mae Ffigur 35 yn dangos bod diffygion rheoli yn cyfrif am y gyfran fwyaf o argymhellion, gyda 77 yn ffurfio’r gyfran hon. Denodd diffygion samplu, storio a dosbarthu a thrin argymhellion hefyd. O’r 77 o argymhellion yn y categori rheoli, roedd y mwyafrif ar gyfer asesu risg a pholisïau a gweithdrefnau.
Denodd Dŵr Cymru a Hafren Dyfrdwy argymhellion ar gyfer digwyddiadau adroddadwy, gyda 37 o argymhellion wedi’u rhoi i gyd yn 2024, yr un nifer ag yn 2023, rhwng 18 digwyddiad (12 yn 2023). Derbyniodd Dŵr Cymru 24 o argymhellion rhwng 13 digwyddiad a derbyniodd Hafren Dyfrdwy 13 o argymhellion rhwng pum digwyddiad.
Mae’r mynegai risg argymhellion (Ffigur 36) yn mesur perfformiad pob cwmni mewn argymhellion yn erbyn y diwydiant. Argymhellion yw’r lefel gyntaf o ymyrraeth reoleiddiol, yn unol â’r fframwaith Rheoleiddio Gwell. At ddibenion trafodaeth, tybir bod dosbarthiad cyfartal o argymhellion yn ôl maint y cwmni (y boblogaeth a wasanaethir). Gellir gweld dadansoddiad atchweliad yn Ffigur 28 fel y llinell ddu ganolog. Mae safle islaw’r llinell hon yn golygu bod cwmni’n derbyn llai o argymhellion a/neu sgoriau is ynghlwm wrth yr argymhellion hynny nag y byddai disgwyl. Mae safle uwchlaw’r llinell ddu yn golygu’r gwrthwyneb.
Mae gan unrhyw fesur rywfaint o ansicrwydd ac felly cymhwysir cyfwng hyder o 95% ar y naill ochr a’r llall i’r llinell ddu, a gynrychiolir gan y llinellau coch a glas.
Mae’r mynegai risg argymhellion yn dangos safle Dŵr Cymru a Hafren Dyfrdwy o’i gymharu â’r sgôr argymhelliad disgwyliedig ar gyfer maint y cwmni. Er bod Hafren Dyfrdwy o fewn y sgôr disgwyliedig, mae Dŵr Cymru yn parhau uwchlaw’r llinell goch, a ddisgwylir gan fod y cwmni ar ddechrau ei daith drawsnewid.