- Drinking Water 2024 – Summary of the Chief Inspector’s report for drinking water in Wales - Welsh translation
- Rhagymadrodd
- Cyflenwadau dŵr a phrofion
- Cydymffurfio â safonau
- Dysgu o fethiannau cydymffurfio
- Dysgu o ddigwyddiadau
- Cysylltiadau defnyddwyr
- Iechyd asedau
- Cynllunio Diogelwch Dŵr ac Asesiad Risg
- Dwr crai
- Sylweddau poly a pherfflworoalkyl (PFAS)
- Rhaglen Archwilio wedi'i chwblhau gan yr Arolygiaeth.
- Argymhellion
- Gorfodi
- SEMD (Cyfarwyddyd Mesurau Diogelwch ac Argyfwng)
- NIS - Rheoliadau Systemau Rhwydwaith a Gwybodaeth
- Deunyddiau mewn cysylltiad â dŵr yfed (rheoliad 31)
- Cyhoeddiadau ymchwil
- Chwythwyr chwiban
- Gweithio gyda rhanddeiliaid
- Atodiad A – Nifer y profion a gynhaliwyd gan gwmnïau
- Atodiad B – Cydymffurfio â safonau
- Atodiad C – Methiannau a digwyddiadau cydymffurfio
Chwythwyr chwiban
Daeth Prif Arolygydd Dŵr Yfed ac Arolygwyr a benodwyd o dan adran 86(1) o Ddeddf y Diwydiant Dŵr 1991 yn ‘bersonau rhagnodedig’ ac maent yn rhan o Orchymyn Personau Rhagnodedig 2014 fel y’i diwygiwyd (y Gorchymyn). Mae hyn yn golygu y gall unrhyw weithwyr, cyn-weithwyr, neu gontractwyr roi gwybodaeth i’r Arolygiaeth ynghylch camwedd (a elwir yn chwythu’r chwiban) a byddant yn cael rhai amddiffyniadau o dan y Gorchymyn a Deddf Hawliau Cyflogaeth 1996. Yn gyffredinol, ni ddylai person sy’n trosglwyddo gwybodaeth ynghylch camwedd (gwneud datgeliad) ddioddef niwed na dioddef erledigaeth gan ei gyflogwyr.
Y math o ddatgeliad a fyddai fel arfer yn gymwys fel datgeliad gwarchodedig o dan y Gorchymyn fyddai pe bai’n ymwneud ag ansawdd a digonolrwydd dŵr a gyflenwir gan y diwydiant dŵr, a diogelwch systemau rhwydwaith a gwybodaeth o fewn y sector cyflenwi a dosbarthu. Mae’n debyg y bydd hyn yn wybodaeth sy’n ymwneud â thorri neu bosibiliad o dorri Rheoliadau Cyflenwad Dŵr (Ansawdd Dŵr) 2016 (fel y’u diwygiwyd), Rheoliadau Rhwydwaith a Systemau Gwybodaeth 2018 neu’r cwmni’n methu â chyflawni ei rwymedigaethau sy’n ymwneud ag ansawdd neu ddigonolrwydd dŵr neu’n bosibl yn cyflawni trosedd o dan Ddeddf y Diwydiant Dŵr 1991.
Dylai unrhyw un sy’n dymuno rhoi gwybod am bryder neu bryder posibl ynghylch camymddwyn a amheuir neu a hysbysir y gall yr Arolygiaeth ymchwilio iddo wneud hynny drwy gysylltu â llinell ymholiadau’r Arolygiaeth (dwi.enquiries@defra.gov.uk neu 0330 041 6501). Mae’r Arolygiaeth yn trin pob datgeliad a wneir gan chwythwyr chwiban yn sensitif ac o ddifrif ac yn dilyn pob datgeliad gydag ymchwiliad priodol. Bydd yr Arolygiaeth yn amddiffyn hunaniaeth unrhyw unigolyn sy’n gwneud honiad lle bynnag y bo modd. Fodd bynnag, mewn rhai amgylchiadau efallai y bydd gofyn i’r Arolygiaeth ddatgelu’r hunaniaeth, os yw’r gyfraith yn ei gwneud yn ofynnol.
Mae un ar ddeg o ddatgeliadau wedi’u gwneud i’r Arolygiaeth ar gyfer y cyfnod adrodd 1 Ebrill 2024 i 31 Mawrth 2025. O’r un ar ddeg o ddatgeliadau a wnaed, roedd angen ymchwiliad pellach i saith. Cyfeiriwyd un datgeliad at gorff arall. Cymerwyd camau perthnasol o bump o’r datgeliadau a wnaed ar ôl i’r Arolygiaeth ymchwilio iddynt. Roedd hyn yn cynnwys cyhoeddi argymhellion ac offerynnau cyfreithiol.
Mae’r Arolygiaeth yn annog cwmnïau dŵr i gael prosesau ar waith i annog gweithwyr a chontractwyr a gwneud iddynt deimlo y gallant siarad i adrodd pryderon ynghylch arferion gwaith a allai effeithio ar ddyletswyddau’r cwmni i gyflawni ei rwymedigaethau rheoleiddiol a statudol ar gyfer ansawdd dŵr yfed a systemau rhwydwaith a gwybodaeth.
Er mwyn helpu i feithrin diwylliant agored a chefnogol, mae’r Arolygiaeth yn annog cwmnïau i gymryd mentrau fel llinell adrodd ar gyfer pryderon ynghylch ansawdd dŵr a systemau gwybodaeth rhwydwaith (tebyg i’r hyn sydd gan rai cwmnïau ar waith i adrodd am bryderon iechyd a diogelwch) ac i gael polisi datgelu camarfer ffurfiol ar waith, sydd hefyd yn cael ei annog gan yr Adran Busnes a Masnach sydd wedi cyhoeddi canllawiau datgelu camarfer ar gyfer cod ymarfer cyflogwyr.