- Drinking Water 2024 – Summary of the Chief Inspector’s report for drinking water in Wales - Welsh translation
- Rhagymadrodd
- Cyflenwadau dŵr a phrofion
- Cydymffurfio â safonau
- Dysgu o fethiannau cydymffurfio
- Dysgu o ddigwyddiadau
- Cysylltiadau defnyddwyr
- Iechyd asedau
- Cynllunio Diogelwch Dŵr ac Asesiad Risg
- Dwr crai
- Sylweddau poly a pherfflworoalkyl (PFAS)
- Rhaglen Archwilio wedi'i chwblhau gan yr Arolygiaeth.
- Argymhellion
- Gorfodi
- SEMD (Cyfarwyddyd Mesurau Diogelwch ac Argyfwng)
- NIS - Rheoliadau Systemau Rhwydwaith a Gwybodaeth
- Deunyddiau mewn cysylltiad â dŵr yfed (rheoliad 31)
- Cyhoeddiadau ymchwil
- Chwythwyr chwiban
- Gweithio gyda rhanddeiliaid
- Atodiad A – Nifer y profion a gynhaliwyd gan gwmnïau
- Atodiad B – Cydymffurfio â safonau
- Atodiad C – Methiannau a digwyddiadau cydymffurfio
Cynllunio Diogelwch Dŵr ac Asesiad Risg
Swyddogaeth tîm Asesu Risg yr Arolygiaeth yw deall risgiau ansawdd a digonolrwydd dŵr cwmnïau dŵr, addasiadau i ofynion newydd ar gyfer lliniaru a dulliau o Gynllunio Diogelwch Dŵr Yfed (DWSP). Mae’r tîm yn asesu symiau mawr o ddata a dogfennaeth a gyflwynir gan gwmnïau. Mae’r wybodaeth hon yn rhoi’r gallu i’r Arolygiaeth weithredu a galluogi cwmnïau i gydymffurfio â rheoliadau 27 a 28 gan ddefnyddio gwahanol fathau o archwiliadau gan gynnwys archwiliadau DWSP, asesiadau llinell unigol (ILAau) o ddata rheoliad 28, ac archwiliadau cau offerynnau cyfreithiol. Drwy wneud asesiadau o bopeth uchod, gall y tîm ddatblygu a chynnal arferion rheoli risg ar draws y diwydiant. Mae’r tîm hefyd yn cyhoeddi canllawiau lle bo angen i helpu cwmnïau yn eu dull o gydymffurfio â’r rheoliadau ynghylch asesu risg.
Canllawiau Cynllun Diogelwch Dŵr Yfed (DWSP)
Cyhoeddodd Sefydliad Iechyd y Byd (WHO) lawlyfr Cynllun Diogelwch Dŵr (WSP) wedi’i ddiweddaru ym mis Mawrth 2023. Yn ystod 2024, gweithiodd yr Arolygiaeth ar ddiwygio canllawiau’r Cynllun Diogelwch Dŵr (DWSP) i ymgorffori’r dull a’r cymeradwyaeth barhaus o gydrannau sylfaenol a ddisgrifir yn llawlyfr WSP WHO. Dosbarthwyd drafft o’r canllawiau newydd i aelodau Fforwm Cynllun Diogelwch Dŵr Yfed Water UK i alluogi cwmnïau i roi adborth ar y newidiadau a wnaed. Nod y canllawiau newydd yw gwella cysondeb wrth adrodd data DWSP ar draws y diwydiant.
Roedd yr adborth gan y diwydiant yn cynnwys anghenion am eglurhad cyffredinol ar eiriad ynghylch sgorio risg, dogfennau ategol i fethodoleg a chyfeiriadau DWSP cyffredinol, cynnwys ‘maint’ y perygl, cynnwys fformiwla nitrad/nitraid, grwpiau perygl, cynnwys afloywder rheoliad 26, gofynion adrodd PFAS a phlaladdwyr a risgiau yn y dyfodol. Cynhaliwyd gweithgor ym mis Rhagfyr, a gynhaliwyd gan Southern Water, lle dogfennwyd eglurhad ar gyfer ymholiadau cwmnïau ar gyfer adborth. Daethpwyd i’r casgliad ar y materion penodol ynghylch digwyddiadau peryglus a dull cofnodi risg a gariwyd ymlaen. Daeth y gweithgor hefyd i’r casgliad nad oedd angen dychwelyd data rheoliad 28 yn flynyddol. Mae’r data uwchlwytho o gronfa ddata’r Arolygiaeth yn dangos bod llawer o linellau risg yn cael eu hepgor yn ystod y cyflwyniad blynyddol oherwydd bod cwmnïau’n adolygu risgiau drwy gydol y flwyddyn. Gall cwmnïau barhau i gyflwyno set ddata flynyddol os dymunant, ond ni fydd hyn yn ofyniad mwyach yn dilyn diweddariad i’r Cyfarwyddyd Diwydiant Dŵr (Gwybodaeth i Gyflenwyr) a ddisgwylir ei gyhoeddi yn 2025.
Ychwanegodd yr Arolygiaeth gategori J newydd i gyfrif am risgiau a gariwyd ymlaen fel rhan o’r canllawiau hyn ac mae hefyd wedi gorchymyn cymhwyso categorïau ynghylch hysbysiadau rheoliad 27 a 28. Rhaid cymhwyso Categori D i risgiau a/neu linellau risg gyda mesurau rheoli a nodwyd gan unrhyw hysbysiad rheoliad 27 neu reoliad 28 o fewn tri mis i dderbyn hysbysiad. Rhaid cymhwyso Categori E i linellau risg ar gyfer asedau a nodwyd o fewn hysbysiadau rheoliad 27 a rheoliad 28 neu hysbysiadau cwmni cyfan lle nad yw paramedrau neu fesurau rheoli penodol wedi’u rhestru, ac mae angen adolygiad o risgiau, hefyd i’w gymhwyso o fewn tri mis i dderbyn hysbysiad. Ymgorfforodd Cyfarwyddyd Diwydiant Dŵr (Gwybodaeth i Gyflenwyr) 2024, fanylebau adrodd rheoliad 28. Galluogodd hyn olrhain gwell o’r gofynion adrodd ar gyfer y diwydiant ac mae’n gwahanu canllawiau DWSP oddi wrth y gofynion ar gyfer darparu gwybodaeth.
Archwiliadau
Mae’r Arolygiaeth yn parhau i dynnu sylw at themâu sy’n codi dro ar ôl tro ar draws pob archwiliad DWSP a gynhaliwyd hyd yma, gan gynnwys yr amrywioldeb a’r anghysondeb wrth gofnodi risgiau ar draws y diwydiant a pharhad cynllunio diogelwch dŵr yfed adweithiol yn hytrach na rhagweithiol. Rhaid i gwmnïau symud tuag at brosesau DWSP gwell sy’n amddiffyn iechyd y cyhoedd yn rhagweithiol ac yn sicrhau cydymffurfiaeth â pharamedrau rheoleiddio yn hytrach na chynnal dull DWSP yn unig wrth edrych yn ôl ar faterion ansawdd neu faint dŵr.
Mae mwyafrif archwiliadau DWSP hyd yma wedi arwain at ‘fwriad gorfodi’ a/neu offerynnau cyfreithiol yn cael eu defnyddio i adolygu asesiadau risg rheoliad 27 ac adrodd rheoliad 28. Dylai canllawiau newydd DWSP fynd i’r afael â rhai o’r anghysondebau a nodwyd drwy gydol y flwyddyn a gwella ansawdd y wybodaeth a ddarparwyd. Yn ystod 2024, cwblhaodd y tîm asesu risg bedwar archwiliad ar y DWSPau yn Portsmouth Water, Southern Water, Dŵr Cymru a Northumbrian Water ochr yn ochr ag Arolygwyr o’r timau rhanbarthol o fewn yr Arolygiaeth
Portsmouth Water
Yn dilyn adolygiad o hysbysiad rheoliad 27 y cwmni, nodwyd bod camau gweithredu heb eu cymryd i gydymffurfio â gofynion yr hysbysiad. Felly mae’r cwmni’n parhau i weithio ar ei asesiadau risg dal dŵr wyneb.
Southern Water
Cynhaliodd y tîm Asesu Risg archwiliad deuddydd a oedd yn cynnwys diwrnod i asesu Cynllun Dŵr Yfed (DWSP) y cwmni, ac archwiliad safle technegol diwrnod yng ngwaith trin dŵr Findon a chronfa ddŵr gwasanaeth Tenants Hill. Nodwyd nifer o ddiffygion gyda’r DWSP, a’r prif feysydd a amlygwyd oedd, er bod digon o wybodaeth am risgiau o fewn y cwmni, nad oedd hyn bob amser yn cael ei adlewyrchu yn y DWSP. Roedd gofyniad i’r cwmni gynhyrchu methodoleg gyffredinol yn hytrach na dibynnu ar sawl dogfen ar wahân y dylid cyfeirio atynt o fewn y fethodoleg. Dangosodd y cwmni ddiffyg asesiad risg rhagweithiol a arweiniodd at y cwmni heb asesu’n rhagweithiol holl risgiau’r cwmni i gyflenwadau dŵr yfed, a dibyniaeth gref ar ganlyniadau samplau yn unig i nodi risgiau. Roedd meysydd pryder eraill yn cynnwys diffyg gweithdrefn ynghylch dehongli sgoriau risg deiliad cyflenwadau swmp.
Dŵr Cymru
Arweiniodd archwiliad DWSP deuddydd, gan gynnwys adolygiad o bolisi diheintio yng ngwaith Bryn Cowlyd ac ymweliad safle â chronfa wasanaeth Pyllau, at lythyr ‘yn bwriadu gorfodi’ rheoliad 27. Er bod gan y staff a oedd yn bresennol yn yr archwiliad ddealltwriaeth dda o’r meysydd technegol o fewn y DWSP, gwnaed sawl argymhelliad ynghylch methodoleg y cwmni. Roedd y rhain yn cynnwys y gofyniad i gynnwys manylion ar sut mae cyflenwadau swmp yn cael eu hasesu am risg, diffiniad o’r asedau a’r camau sydd wedi’u cynnwys yn y broses DWSP yn ogystal ag unrhyw amrywiadau tymhorol mewn asedau mewn gwasanaeth, a gwybodaeth am sut mae’r broses DWSP yn cael ei chynnal, sydd i gyd yn elfennau sylfaenol o DWSP. Roedd meysydd eraill a nodwyd fel rhai sydd angen eu gwella yn cynnwys dogfennu hyfforddiant a chymhwysedd, disgrifiadau ar gyfer sbardunau ar gyfer gweithredu ar adnabod risg, a’r broses ar gyfer aseinio sgoriau risg a chategorïau DWI.
Northumbrian Water
Ymunodd cydweithwyr o’r Rheoleiddiwr Ansawdd Dŵr Yfed ar gyfer yr Alban (DWQR) â thîm yr Arolygiaeth sy’n asesu ar gyfer archwiliad DWSP deuddydd ac archwiliad technegol yng ngwaith trin dŵr Mosswood a chronfa wasanaeth Castleside i ddeall sut mae’r cwmni’n symud ymlaen o ran cyflawni eu hysbysiad cwmni-gyfan ar gyfer Adolygiad Peryglon, datblygu a gweithredu eu DWSPau drwy gydol y broses adolygu peryglon ac i weld tystiolaeth o welliannau penodol i waith Mosswood.
Canfuwyd bod y staff gweithredol yng ngwaith Mosswood a chronfa wasanaeth Castleside yn wybodus iawn am y safleoedd hyn ac mae’r cwmni wedi cael ei ganmol am hyn. Fodd bynnag, nododd canfyddiadau allweddol yr archwiliad risgiau annerbyniol sy’n gysylltiedig â chynnal a chadw eglurydd a dychwelyd uwchnofiant dŵr golchi, y mae’r ddau ohonynt yn cyflwyno’r risg o afloywder yn effeithio ar ddiheintio ac effeithiolrwydd rhwystrau sylweddol ar gyfer cael gwared ar Cryptosporidium. Canfu’r archwiliad hefyd fod angen newidiadau i’r polisi diheintio. O’r herwydd, cyhoeddodd yr Arolygiaeth lythyrau ‘Mewn Bwriad i Orfodi’ i’r cwmni yn cwmpasu’r camau gweithredu gofynnol i’w cyflawni o dan offerynnau cyfreithiol sydd eto i’w cyflwyno.
Adrodd ar Gofnod Asesu Risg (RAR) a dadansoddiad cwmni o gategorïau DWI
TCynhaliwyd y cyflwyniad blynyddol o ddata adroddiad asesu risg rheoliad 28 cwmnïau ym mis Hydref 2024. Roedd cwmnïau’n gallu defnyddio’r porth ar-lein ar gyfer cyflwyniad 2024 gan gynnwys uwchlwytho eu methodolegau DWSP a’u datganiad gyda llofnod y Cyfarwyddwr. Weithiau mae problemau gyda phrosesau newydd ar gyfer cyflwyno data, fodd bynnag, datryswyd problemau’n hawdd gyda chyfathrebu da gan gwmnïau a mewnbwn gan Uned Rheoli Data (DMU) yr Arolygiaeth.
Cyflwynir data cofnod asesu risg (RAR) cwmnïau gan ddefnyddio’r categorïau DWI a ddangosir gyda diffiniadau yn y tabl isod (Tabl 9). Rhaid i gwmnïau gymhwyso categorïau DWI yn briodol er mwyn caniatáu i ddata fod yn ystyrlon ac i roi eglurder wrth reoli risg. Mae’r lluosydd sgôr mynegai asesu risg (RARI) wedi’i gynnwys yn y tabl isod ynghyd â syniad a yw nifer y dyddiau y mae categori ar waith yn cael ei ystyried yn y cyfrifiad RARI. Mae hyn yn dangos, ar gyfer peryglon nad ydynt wedi’u lliniaru a’u gwirio eto (C, D, E), bod y lluosydd sgôr RARI yn cynyddu sgôr RARI cwmnïau ar gyfer y peryglon hynny yn sylweddol, yn dibynnu ar nifer y dyddiau y mae’r categorïau hyn ar waith. Gweler yr adran RARI isod am sgoriau cwmnïau.
Tabl 9 RARI calculation
| DWI Hazard Category | Description | RARI Score Multiplier | Days in Category used? |
| A | Target risk mitigation achieved, verified and maintained | 0.1 | No |
| B | Additional or enhanced control measures which will reduce risk are being validated | 0.5 | Yes |
| C | Additional or enhanced control measures which will reduce risk are being delivered | 2 | Yes |
| D | Additional or enhanced control measures are required to materially reduce risk | 3 | Yes |
| E | Risk under investigation | 4 | Yes |
| F | Partial mitigation | 0.1 | No |
| G | Control point downstream | Not included in the calculation | |
| H | No mitigation in place and none required | 0.1 | No |
| I | Future risk | Not included in the calculation | |
| J | No mitigation in place, carried forward risk: control point upstream | Not included in the calculation | |
| X | Risk record no longer relevant | Not included in the calculation | |
Mae’r siart cylch yn Ffigur 21 isod yn dangos bod dros hanner y risgiau i ansawdd dŵr a nodwyd gan y diwydiant gyda lliniaru dilys ar waith.
Mae Ffigur 22 isod yn dangos canran y categorïau RAR ar draws y diwydiant yn y cam triniaeth ar gyfer Cymru a Lloegr.
Ffigur 22 – Canran y categorïau RAR ar gyfer y diwydiant cyfan yn y cam triniaeth
Mae categorïau cofnodion asesu risg F, G, I ac X wedi’u heithrio o Ffigur 22 uchod. Roedd categori F yn cyfrif am 0.18% o risgiau cam trin ar draws y diwydiant lle mae lliniaru rhannol yn y cam hwn, fel arfer mae’r risgiau hyn hefyd yn cael eu lliniaru ymhellach i lawr yr afon, a gall cwmnïau ddefnyddio categori G i gynrychioli’r risgiau hyn hefyd. Roedd canran y risgiau categori G mewn gweithfeydd trin yn 0.2%. Fel arfer, mae’r risgiau hyn yn beryglon fel nitrad y gellir eu lliniaru trwy gymysgu i lawr yr afon o’r cam trin mewn systemau dosbarthu cwmnïau. Roedd risgiau categori I yn ffurfio 0.8% o gyfanswm y categorïau risg a gymhwyswyd yn y cam trin, er y gall defnydd y categori hwn gynyddu wrth i’r diwydiant ehangu DWSP a chofnodi risgiau yn y dyfodol i ansawdd dŵr a digonolrwydd cyflenwad. Trafodir risgiau yn y dyfodol isod hefyd. Mae categori E wedi’i gynnwys yn y data a ddisgrifir fel ‘peryglon sydd angen lliniaru a dilysu’, fodd bynnag, efallai y bydd canlyniadau risg sy’n dangos nad oes angen lliniaru.
Mae peryglon gyda chategorïau C, D ac E yn cyfrannu at sgoriau RARI uchel dros amser. Gan fod y categorïau hyn yn dynodi ymchwiliadau i beryglon (E), bod angen lliniaru (D), ac atebion yn y cyfnod cyflawni (C). Po hiraf y mae’r categorïau yn parhau ar waith yn ystod y broses hon, y hiraf y mae risg i ansawdd dŵr o’r peryglon hyn. Mae’r deg perygl uchaf yn yr adran isod yn dangos pa beryglon sydd â’r ganran uchaf o sgoriau RARI y diwydiant cyfan. Efallai bod risgiau Categori B wedi cael eu lliniaru, gan leihau’r risg i ansawdd dŵr, fodd bynnag, mae’r lliniaru sydd ar waith ar hyn o bryd ar gyfer y risgiau hyn yn dal i gael ei wirio. Rhaid i gwmnïau sydd â hysbysiadau rheoliad 27 a 28 gadw peryglon yng nghategori B tan ddiwedd hysbysiadau o’r fath, a bod yr Arolygiaeth yn fodlon trwy adroddiadau cwblhau cwmnïau bod gan unrhyw beryglon o dan hysbysiad fesurau rheoli addas ar waith.
Mynegai Risg Asesiad Risg (RARI)
Mae’r mynegai risg asesiad risg (RARI) yn dibynnu ar gymhwyso categori DWI i risgiau a ganfyddir gan gwmnïau. Mae’n ofynnol i gwmnïau adrodd ar asesiadau risg a dangos ble mae risgiau’n cael eu cario ymlaen trwy systemau cyflenwi o’r dalgylch/ffynhonnell i dap y defnyddiwr. Ers cyflwyno categorïau DWI, mae cwmnïau wedi defnyddio gwahanol ddulliau i ddangos risgiau a gariwyd ymlaen. Cyflawnir hyn naill ai trwy ddefnyddio’r categorïau DWI a gymhwysir ar asedau â risgiau gweithredol a chymhwyso’r un categorïau ar asedau i lawr yr afon; neu ddefnyddio sgorio risg gweddilliol i ddangos risgiau sy’n symud ymlaen trwy system gyflenwi. O’r herwydd, nid yw gwerthoedd RARI ar gyfer cwmnïau wedi bod yn gymharol ar draws y diwydiant, a dim ond newidiadau dros amser y gallant eu dangos pan gânt eu gweld ar broffil risg cwmni unigol.
Mae RARI wedi’i adrodd ar gyfer cwmnïau yn adroddiadau blynyddol y Prif Arolygydd dros y pum mlynedd diwethaf o 2019 i 2023. Mae’r mynegai yn offeryn defnyddiol wrth ddangos risgiau gweithredol o fewn cwmnïau ac mae’n cael ei ailddatblygu wrth i gwmnïau weithredu newidiadau i sut mae categorïau DWI yn cael eu cymhwyso, gan ennill dull mwy cyson dros yr ychydig flynyddoedd nesaf. Mae hyn yn cynnwys cyflwyno categori newydd ‘J’ ar gyfer risgiau a gariwyd ymlaen. Er na fydd y categori hwn yn cael ei gynnwys yn y cyfrifiadau RARI, bydd yn caniatáu dull mwy cyson o fewn y diwydiant ar gyfer cymhwyso categori ar draws systemau cyflenwi cwmnïau.
Mae’r 10 perygl uchaf yn cynrychioli 39% o’r holl beryglon sydd wedi’u cynnwys mewn cyfrifiadau RARI.
Dangosir sgoriau RARI cyfartalog y cwmni ar gyfer 2023 a 2024 isod. Y gwerth canolrifol yw 7.78.
Ffigur 26 – Sgoriau RARI cyfartalog y cwmni 2023 a 2024
Mae sgoriau RARI wedi cynyddu ar gyfer 15 allan o’r 26 cwmni a ddangosir yn y ffigurau uchod rhwng 2023 a 2024 wrth i’r diwydiant gynyddu adnabod peryglon a chofnodi risgiau. Mae’n debygol y bydd hyn yn wir dros gyfnod AMP8 trwy welliannau a wneir i brosesau adnabod peryglon. Gellir gweithredu’r gwelliannau hyn trwy offerynnau cyfreithiol yr Arolygiaeth a gyflwynir i gwmnïau a/neu ddatblygu dulliau yn unol â chanllawiau DWSP a gyhoeddwyd yn ddiweddar. Rhaid i gwmnïau weithredu newidiadau i gofnodi ac adrodd risgiau yn unol â Chyfarwyddeb y Diwydiant Dŵr (Gwybodaeth i Gyflenwyr) 2025 erbyn Chwefror 2027.
Tueddiadau AMP7 RARI
Mae’r tueddiadau RARI ar draws cyfnod AMP7 a ddangosir isod yn dangos ble mae’r Arolygiaeth yn disgwyl i gwmnïau fod. Wrth i gwmnïau barhau i nodi a chofnodi risgiau yn eu Cynlluniau Adnabod Rhwydweithiau Dŵr (DWSPau), mae cynnydd mewn sgoriau RARI yn anochel, fel y gwelwyd yn 2023 a 2024. Mae’r Arolygiaeth yn disgwyl gweld sgoriau RARI cwmnïau yn amrywio dros amser wrth i adnabod risgiau gael ei wella a datrysiadau i liniaru risgiau gael eu cyflwyno, bydd tueddiadau tuag i lawr yn dilyn dros gyfnodau AMP yn y dyfodol wrth i gwmnïau weithio trwy gynlluniau PR24 ac offerynnau cyfreithiol. Bydd cyfraddau newid mewn sgoriau RARI yn amrywio rhwng cwmnïau gan fod gan bob un eu dull o DWSP sy’n cysylltu â chynlluniau buddsoddi ac amserlenni ar gyfer cyflwyno unrhyw fesurau rheoli sydd eu hangen i leihau risgiau ansawdd dŵr.
Dangosir tueddiadau RARI Portsmouth Water a Hafren Dyfrdwy ar yr echelin sylfaenol yn y graff isod Ffigur 27 ar gyfer graddfa ochr yn ochr â chwmnïau â thueddiadau tebyg.
Mae’r ddau gwmni wedi cael sgoriau RARI uchel dros y blynyddoedd diwethaf a ddisgrifir isod.
Cynhwysodd Hafren Dyfrdwy risgiau a nodwyd trwy hysbysiadau a gyflwynwyd yn 2022 i’w Cynlluniau Gwasanaethau Dŵr (DWSPau), gan gynnwys hysbysiad rheoliad 28 ar gronfeydd dŵr gwasanaeth unigol a pharthau cyflenwi yr effeithir arnynt, a hysbysiad ar gyfer cyflenwadau consesiynol a gosod prif bibellau dŵr mawr i gyflenwi ardaloedd i’r gogledd a’r de o Lyn Efyrnwy. Gan fod y cwmni wedi gwneud cynnydd da gyda chyflenwi atebion o dan yr hysbysiadau hyn, dangosir hyn gan duedd ostyngol yn eu sgoriau RARI o ganol AMP7 hyd heddiw.
Cyflwynwyd hysbysiad rheoliad 27 i Ddŵr Portsmouth ar gyfer asesiad risg dalgylch a hysbysiad rheoli a hyfforddi 28 a gyflwynwyd yn 2021, gan arwain y cwmni i nodi a chofnodi’r risgiau hyn yn eu Cynlluniau Gwasanaethau Dŵr a ddangosir gan gynnydd yn RARI o 2022 i 2023. Mae’r cwmni’n parhau i fod ar y targed gyda chyflenwi yn erbyn yr hysbysiadau hyn a ddangosir gan ostyngiad yn eu sgoriau RARI ar draws eu systemau cyflenwi o 2023 hyd heddiw.
Mae Cambridge Water ac United Utilities yn dangos proffiliau tuedd tebyg ar draws AMP7 gyda sgoriau RARI yn cynyddu yn ystod 2021 i 2022, ac yna dirywiad mewn sgoriau hyd at 2023 wrth i gyflenwi atebion ddod i ben yn ystod 2025 a dechrau 2026.
Mae cwmnïau a ddangosir yn Ffigurau 28 a 29 isod yn dangos cynnydd tebyg mewn sgoriau RARI ar ddechrau AMP7 i’r rhai yn Ffigur 28 uchod, fodd bynnag mae cynnydd pellach wedi dilyn o 2022 hyd heddiw oherwydd offerynnau cyfreithiol eraill a gyflwynwyd yn ystod cyfnod yr AMP a diweddariadau i hysbysiadau parhaus ar gyfer AMP7 yn parhau i gyfnod AMP8.
Dangosir cwmnïau â sgoriau RARI >10 ar ddiwedd 2024 yn Ffigur 28 isod.
Dangosir cwmnïau â sgoriau RARI <10 ar ddiwedd 2024 yn Ffigur 29 isod.
Dangosir newidiadau sgôr NAV RARI ar draws AMP7 yn Ffigur 30 isod. Nid yw’r ffigur yn cynnwys ESP Water, Veolia Water Projects ac Albion Eco. Mae Albion Eco yn parhau i gael sgôr RARI o 0.07 ar gyfer yr un safle y mae’n gyfrifol amdano ym Melin Shotton. Dangosir data ESP Water a Veolia Water Projects yn nhabl RARI AMP7 y diwydiant cyfan uchod.
Risgiau yn y dyfodol
Mae dau gwmni ar bymtheg yn defnyddio categori ‘I’ sy’n nodi eu risgiau unigol canfyddedig yn y dyfodol y gallai fod angen ymchwilio iddynt a’u lliniaru. Mae risgiau o’r fath yn cynnwys peryglon a allai fod yn gysylltiedig â halogion sy’n dod i’r amlwg, newid hinsawdd, newidiadau yn ansawdd a digonolrwydd dŵr crai, a chyflwr a hirhoedledd asedau. Nid yw’r risgiau hyn o reidrwydd yn dod i’r amlwg yn awr, ond mae cwmnïau’n cadw llygad arnynt. Dangosir isod y deg perygl mwyaf lle mae categori I wedi’i ddefnyddio mewn data rheoliad 28 a gyflwynwyd gan gwmnïau.
Mae Ffigur 32 isod yn dangos bod y cyfrannau uchaf o risgiau canfyddedig y cwmni yn y dyfodol yn dod o gamau tynnu dŵr a storio.
Roedd enghreifftiau o’r risgiau hyn yn cynnwys halogiad un ffynhonnell sy’n gysylltiedig â risg nitrad, cyfanrwydd strwythurol cronfeydd dŵr gwasanaeth yn arwain at risg cyflenwad digonol, a dirywiad strwythurau mewnol tyllau turio yn achosi risg o haearn yn y ffynhonnell dŵr crai a gyflenwir.